We hadden begin 2013 een leuke babbel met een dame uit Melle die van alle markten thuis is: Fran Bambust. Ze kwam al meerdere keren (ook letterlijk) in beeld in de media, onder andere als woordvoerster van holebifederatie Çavaria en onlangs verscheen haar tweede boek: ‘Kussen helpt niet’.

Sprookjes

We hebben met Fran afgesproken om het met haar te hebben over ‘Kussen helpt niet’. Daarin komt het hoofdpersonage Sharmila plots zomaar in het hoofd en het lichaam van iemand anders terecht. Het zal je maar gebeuren!

Fran: ‘Als je in iemand anders terechtkomt, bekijk je alles door de ogen van de andere, voel je hoe het is om die andere te zijn. Wat enorm helpt om die ander ook beter te begrijpen.’

Gaat het boek over jezelf?

Fran: ‘Er zitten natuurlijk stukjes van mezelf in, het zoeken naar identiteit zal altijd wel in al mijn boeken aan bod komen. Net als Sharmila was ik vroeger ook altijd bezig met anderen te behagen en dacht ik nooit in de eerste plaats aan mezelf, net als Sharmila zou ik alles gedaan hebben om een pluim te krijgen. Sharmila doet alles voor een kus, maar in de loop van het verhaal verandert de betekenis – de inhoud ervan: de kus als beloning, als wapen en tenslotte als teken van overgave.’

Het boek gaat ook over ‘anders zijn’ – net als Fran’s eerste boek ‘Plafondmeisje’. Hierin valt het hoofdpersonage Imke, een doodgewoon meisje, op een dag omhoog: ze komt letterlijk op het plafond terecht. Ze tart de zwaartekracht en blijkbaar kan dat niet ongestraft, want iedereen probeert haar terug met de voeten op de grond te krijgen. De boodschap die Fran in haar boeken brengt is dat iedereen anders is en vooral: dat dit ok is!

Fran kan immers meespreken van anders zijn, ze is als man geboren, maar voelde zich altijd al vrouw. Sinds december 2009 is ze ook lichamelijk een vrouw. Ze is transgender en het straalt van haar af dat ze de juiste keuze heeft gemaakt, dat ze een heel gelukkige vrouw is.

Belangrijk is dat de twee sprookjes die Fran schreef niet alleen over holebi’s of transgenders gaan, het gaat over élke vorm van anders zijn (groot, klein, dik, dun, hoogbegaafd, enz).

Zo schrijft Fran

Op een speelse manier en in eenvoudige, maar mooie zinnen worden dagelijkse situaties in sprookjesvorm verpakt. Kinderen kunnen het als een echt sprookje lezen, volwassenen zullen al vlug de dubbele bodems ontdekken.

‘Plafondmeisje’ en ‘Kussen helpt niet’ worden voorgesteld als kinderboek, maar door de vele metaforen en dubbele bodems vinden wij persoonlijk het veeleer sprookjes voor volwassen.

Fran: ‘Bij het schrijven denk ik daar niet echt bij na. Als ik schrijf heb ik wel altijd één of meerdere personen voor ogen voor wie ik schrijf, ik vraag me dan telkens af wat hij of zij hiervan zou vinden, of ze het goed zouden vinden … Het is de uitgever die bepaalt voor welke leeftijd mijn werk geschikt is’. Vanaf 12 jaar dus.

De sprookjes zijn de eerste boeken die Fran Bambust op eigen initiatief schrijft, en niet in opdracht. Voorheen werkte ze wel al mee aan andere boeken, zoals bijvoorbeeld Het Logboek van Kapitein Beaufort dat ze samenstelde in samenwerking met onder andere Marianne Decroos en Klaas Verplancke.

‘Het was trouwens Klaas die me aanraadde zelf ook eens een boek te schrijven’, zegt Fran, ‘en toen ik na mijn operatie niet veel anders omhanden had, ben ik maar aan “Plafondmeisje” beginnen schrijven.’

Fran heeft ook een heel gestructureerde manier van schrijven. Ze toont me haar tablet waarop een grafiek staat met heel veel gekleurde blokjes en pijltjes. ‘Dit is het schema van het boek’, zegt Fran, ‘met de scenes en de set pieces. Dit werk ik uit vooraleer ik begin te schrijven, zodat alles perfect in elkaar past en er ook constant vaart in het verhaal blijft zitten.’

Ander werk

Fran Bambust schreef het scenario voor de documentaire Whiskey: the Islay edition van (letterlijk) haar buren Olav Verhoeven en Ellen Cosyn, die op het Chicago Food Film Festival 2012 hiermee de prijs van The Best Feature Award wonnen. Ondertussen hebben ze net samen een tweede documentaire afgewerkt: The Underwater PixelGuide die op 30 april wordt gereleased en waarvoor Fran ook het scenario schreef.

Ondertussen is Fran een derde boek aan het schrijven, is ze script advisor voor een project van Brigitte Minne, werkt ze mee aan een animatiefilm en er staan ook een tweetal televisieprogramma’s op stapel.

Besluit

Er kwamen tijdens het interview duizend-en-één onderwerpen aan bod, Fran Bambust is dan ook een echte duizendpoot.

Maar laten we terugkomen op het uitgangspunt: ‘Kussen helpt niet’. Maar waarvóór helpt kussen dan niet? Wie zich dat afvraagt, raden wij aan het boek te lezen: het is een uitgave van Clavis uitgeverij en is verkrijgbaar bij Standaard Boekhandel (€ 15,95).

Het is eens ‘iets anders’.